Hoàng mai Huế là dòng mai vàng nổi tiếng của Việt Nam. Từ miền Trung trở vào, hầu như người ta chỉ chuộng hoa mai.

Nói đến mai là người ta nghĩ ngay đến Huế. Đất và người nơi đây chính là hai yếu tố quyết định cho vị trí số một của loài hoa gắn liền với cốt cách, con người xứ Huế. Đã từ lâu, danh xưng mai Huế như một mặc định cho loài hoa mai có năm cánh với sắc vàng rực rỡ.

Đối với Thừa Thiên Huế, Mai vàng có nguồn gen bản địa đặc hữu thường gọi là Hoàng mai Huế, được trồng từ lâu đời ở cung đình, phủ đệ, dinh thự, sân đình, cửa chùa, sân nhà người dân… tạo nên vẻ đẹp, trở thành biểu tượng sắc xuân của thiên nhiên và con người Huế, gắn liền với đời sống thường nhật của Huế.

Nét đặc trưng:

Hoàng mai Huế là giống cây thân gỗ nhỏ tuổi thọ bền. Cây sinh trưởng phát triển như Mai thông thường, không kén đất trồng, chủ yếu chỉ trồng được ở khí hậu nhiệt đới. 

Hoàng mai Huế có lộc xanh, cành lộc dày (dăm chi); hoa có cuống ngắn; 5 cánh màu vàng đậm, viền lượn sóng, mặt phẳng, các cánh xếp khít nhau; có hương thơm dịu nhẹ. Đây là đặc tính cảm quan của Hoàng mai Huế, dùng để phân biệt với các loại mai khác. Hoàng mai Huế không có lá màu đỏ như hồng diệp mai của vùng Trung Trung bộ hay nhiều cánh như hoa mai của miền Nam mà chỉ có 5 cánh và lá xanh, cánh dày, vàng tươi rực rỡ, mang hương thơm nhè nhẹ, tịnh khiết và thanh thoát rất riêng biệt. Lá Hoàng mai Huế thuôn dài và ít bo tròn hơn so với các giống mai khác.

Hoàng mai Huế được nhân giống bằng cách ghép hoặc trồng từ hạt. Hiện nay giống này chủ yếu được trồng từ cây ghép do có ưu điểm là cây nhanh lớn, nụ nhiều, sức sống mạnh, ít bệnh hơn cây trồng từ hạt.

Hoàng mai Huế thường khó trổ bông hơn so với các loại hoa mai khác. Hoàng mai Huế cần thời tiết ấm để cây đâm chồi nảy lộc. Trời quá nóng thì mai thường nở sớm. Trời quá lạnh thì cây mai lại khép nụ mãi, không đơm bông được.

Để chơi được cây Hoàng mai Huế cần một sự đam mê và đầu óc biết phán đoán. Người chăm sóc mai phải làm sao cho hoa mai được đâm chồi nảy lộc đúng dịp, những cánh Hoàng mai Huế lâu tàn và giữ được màu vàng vương giả của hoa mai.

Giá trị nghệ thuật:

Tết đến xuân về, chưng cây hoa Hoàng mai trong nhà không chỉ làm tăng không khí Xuân mà còn như một nét văn hóa của người dân xứ Huế nói riêng và người miền Trung nói chung. Hoàng mai Huế có phong thái riêng khiến người chơi mai phải để tâm vào mà vun trồng, mà chăm sóc. Vì thế, dù trên thị trường với nhiều loại mai khác nhau, Hoàng mai Huế vẫn luôn chiếm một vị trí quan trọng và được nhiều người yêu thích.